Tischner – najpierw jestem człowiekiem, filozofem, potem długo, długo nic, dopiero potem kapłanem...

Uchwałą Senatu RP ustanowiono rok 2025 Rokiem ks. prof. Józefa Tischnera. W Bibliotece Publicznej w Międzyrzeczu spotkanie w Dyskusyjnym Klubie Książki, którego moderatorem jest Renata Dyla.

Józef Stanisław Tischner, ur.12. marca 1931 r. w Starym Sączu, zm. 28. czerwca 2000 r. w Krakowie – polski prezbiter katolicki i filozof, profesor Papieskiej Akademii Teologicznej, kawaler Orderu Orła Białego. W 1955 r. przyjął święcenia kapłańskie, w latach 1955-1957 studiował na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. Po powrocie do Krakowa kontynuował studia na Wydziale Historyczno-Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1963 r. obronił doktorat na UJ, wykładał filozofię w Wyższym Seminarium Duchownym, później na Papieskim Wydziale Teologicznym, a od 1981 w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. W 1974 roku habilitował się w ATK, od 1980 r. wykładał filozofię dramatu w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie oraz filozofię na Wydziale Filologicznym na UJ. W 1981 r. pełnił funkcję dziekana na Wydziale Filozoficznym PAT, od 1985 r. był profesorem nadzwyczajnym tej uczelni. Współzałożyciel i prezydent Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu (1981), doktor honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego i Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie, a także laureat wielu nagród, m.in. Pen Clubu w 1993 r.
Autor wielu książek, w tym dzieł filozoficznych: „Filozofia dramatu”, „Spór o istnienie człowieka”, zbioru szkiców i esejów poświęconych problematyce społecznej, religijnej i filozoficznej: „Świat ludzkiej nadziei”, „Etyka solidarności”, „Tischner czyta katechizm”, „Historia filozofii po góralsku” napisana gwarą podhalańską.

Kapelan „Solidarności”; wzór aktywnego filozofa chrześcijańskiego. „Jego etyka solidarności, kluczowa w walce z reżimem komunistycznym w Polsce, również dziś umożliwia głębsze zrozumienie fundamentów demokracji” – czytam w uzasadnieniu uznania dla profesora w „Monitorze Polskim” (Marszałek Senatu M. Kidawa-Błońska).

Czytelnia biblioteczna w Międzyrzeczu. W otoczeniu setek książek czytamy fragmenty z jego dzieł, nie wszystkie napisane są trudnym filozoficznym językiem, profesor chciał budować mosty między różnymi środowiskami, inicjować dialog. Cechowało go też ogromne poczucie humoru. Jeden z najważniejszych polskich filozofów, duchownych i intelektualistów, osobowość nietuzinkowa.

Rolą Kościoła – uważał – jest być dla człowieka. Kultura to zwierciadło, w której rozwija się prawda o człowieku; o naszym życiu, szczęściu i nieszczęściu, rozumienie siebie. Trzeba wrócić do (prastarej) kultury ludowej, zbierać w całość jej kawałki.

O pięknie (jako wartości) mówił, że należy go szukać. I BYĆ. Bo miłość jest bezinteresowna.

Religia była dla niego rytmem dnia codziennego... Jak powiedziała Renata Dyla – to tylko ułamek tego, co można powiedzieć o Tischnerze...

Kolejne ciekawe, poznawcze spotkanie w Dyskusyjnym Klubie Książki przy Bibliotece Publicznej, na które zaproszeni są wszyscy. I z którego to zaproszenia warto korzystać.

Iwona Wróblak

kwiecień 2025 r.