100 lat temu powstał Związek Polaków w Niemczech

TEŻ to mam! Uczestniczyłam... w kapsule czasu. Wystukane - na starodawnej maszynie do pisania (Łucznik Olimpia Berlińska Hermangöringstrasse rocznik urządzenia 38 r.-41 r.), przez strzelca 57 Pułku Wojska Polskiego z cenzusem (matura przedwojenna-nie byle co!) z oznakami królewskimi króla Rumunii - przedwojennego sojusznika Polski, Świadectwo (mojego) Uczestnictwa, z pieczątką Towarzystwa Działań Historycznych im. Feliksa Pięty w barwach 57. Pułku Piechoty Karola II Króla Rumunii (TDH 57 pp), z pieczęcią owalną czerwoną, podpisaną stalówką, z obsadką... Na biurku strzelca obowiązkowy kałamarz, zapasowe stalówki (jakby się któraś stępiła), czynny zabytkowy aparat telefoniczny z lat 40. ubiegłego wieku, taki z tarczą do wybierania numerów. W namiocie za żołnierzem na ścianie portrety prezydenta II RP Ignacego Mościckiego i gen Edwarda Rydza Śmigłego, i mapa geograficzna przenajświętszej II Rzeczpospolitej... Rzecz miała miejsce przed wejściem na nasz szacowny dziedziniec zamkowy Anno Domini 2022...

W Międzyrzeczu, po części oficjalnej obchodów 100. lecia powstania Związku Polaków w Niemczech, m.in. pod Pomnikiem Tysiąclecia Państwa Polskiego, na zamkowym dziedzińcu obszerna część artystyczna. Uroczystość prowadziła prezeska Fundacji COOLturalnie Ewa Walkowska, oraz Józef Piotrowski wójt Pszczewa, gdzie miała miejsce poprzednia odsłona obchodów.

Ewa Walkowska, szeroko znana też ze swojej poprzedniej aktywności w pszczewskim GOK, teraz pracownica MOK, na dziedzińcu zamkowym w imieniu organizatora powitała przedstawicieli rodzin Bohaterów spod Znaku Rodła, i gości, posła Bogusława Wontora, oraz Prezesa Rodziny Rodła Tadeusza Szczyrbaka. Głos zabrał Damian Wittchen, przedstawiciel Towarzystwa Edukacji Historycznej i Patriotycznej - Semper Fidelis.
Na trawie dziedzińca urocze młode czirliderki z pomponami, ze Świebodzińską Orkiestrą Dętą w niebieskich strojach. Kilka utworów na orkiestrę z choreografią. Program artystyczny przygotowany przez Dyrektora GOK Dominika Fryzę; pszczewskie przedszkolaki deklamowały – bez (zbędnej...) tremy, jak być Polakiem, i jak zwie się godło... Jest - Rodłem. Spuścizną historyczną, wychowaniem patriotyczno-obywatelskim wpajanym od najmłodszych lat.

Prelekcja Katarzyny Sztuby- Frąckowiak o pszczewskich Polakach z przedwojennego Związku Polaków w Niemczech, wysyłających petycje do Wersalu, nie mogących pogodzić się z ustaleniami Traktatu Wersalskiego, który nie przewidywał włączenia całości ziem Wielkopolski do powstającego po I wojnie Państwa Polskiego, mimo wybuchu w 1918-19 r. Powstania Wielkopolskiego na terenach etnicznie polskich. W powiecie międzyrzeckim walczących Polaków było mniej, wobec zamieszkiwania tam dużej ilości niemieckich osadników. W Pszczewie, Szarczu, Zielomyślu, Stołuniu także walczyły oddziały powstańcze, walki nie dotarły tylko do obszaru jezior obrzańskich. W 1922 r. na terenach nie włączonych do Polski utworzono Marchię graniczną w Prusach zachodnich ze stolicą w Poznaniu.

Związek Polaków w Niemczech bronił interesów mniejszości polskiej w Niemczech. Mężem zaufania w Związku był Ignacy Paździorek. Organizowano kursy rolnicze podnoszące jakość gospodarowania, była działalność kulturotwórcza, edukacyjna. Związek bronił praw polskich obywateli mieszkających w Prusach mających utrudnioną drogę do awansu zawodowego i społecznego. Działało Towarzystwo Młodzieży Polskiej, organizowano uroczystości polskie, uczono języka polskiego, propagowano czytelnictwo w ojczystym języku, kolportowano polską prasę. Niemcy w dużym stopniu utrudniali Polakom działalność na rzecz zachowywania tożsamości narodowej; prawo do nauki języka polskiego w placówkach oświaty uzależniano od odpowiednio dużej – powyżej 40. dzieci, liczby uczniów. Posyłanie dzieci do polskich szkół wiązało się dla Polaków – była to epoka bezrobocia i galopującej inflacji – z groźbą utraty pracy. Tajne nauczanie dzieci polskich prowadziła Waleria Misiewicz. W 1933 r. w Rzeszy Niemieckiej powstała lista „wrogów Rzeszy”, od 25.08.1939 r. rozpoczęły się aresztowania polskich działaczy Związku Polaków w Niemczech. Zawieszono działalność polskich organizacji, ich majątek przejęło państwo niemieckie. Bojownicy „Rodła” , jak np. Ludwik Wittchen, zostali uwięzieni w obozach koncentracyjnych, straceni. O tych lokalnych bohaterach w walce o zachowanie polskości powinniśmy pamiętać.

Po wykładzie Katarzyny Sztuby- Frąckowiak na scenie oglądaliśmy popisy uczniów Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia w Międzyrzeczu. Występujący w pięknych ludowych strojach Zespół smyczkowy pod opieką Katarzyny Winkiewicz-Więcław, grający stare polskie pieśni, m.in. „O rozmarynie”. Zespół akordeonowy Aliny Plebanek – zagrał L. von Bethowena „Do Elizy”. Podziwialiśmy piękne, subtelne, kobiece – powiedziałabym – wykonanie dwóch walców F. Chopina przez nauczycielkę PSM Ekaterinę Matokh.

Następny punkt programu artystycznego tego bogatego w wydarzenia dnia to wykład Andrzeja Rocha Kowalskiego, potomka bojownika o polskość ziemi babimojskiej. W tym regionie, obecnie leżącym w województwie lubuskim, od I rozbioru I RP włączonym do Prus, działały organizacje polskie. W 1918 r. W Powstaniu Wielkopolskim brały udział, powstałe na bazie kół „Sokoła”, oddziały powstańcze, jednak po konferencji w Wersalu w 1922 r. region pozostał w Prusach. Związek Polaków w Niemczech wywalczył prawa mniejszości narodowej dla Polaków, tworzenie polskich szkół – np. w Starym Kramsku, Dąbrówce, Babimoście, Podmokłych Małych, gdzie łącznie przez 10 lat 38. nauczycieli uczyło ok. 740. dzieci, także (w latach 1936-39) uczył ojciec pana Andrzeja Bogdan Kowalski, represjonowany za to potem, jako więzień Sachsenhausen. W 1948 r. wrócił do Kramska i był nauczycielem do 1964 r. Lista innych nauczycieli polskich dzieci jest bardzo długa.

Szkoła im. Pomnika „Rodło”. Stowarzyszenie Muzyków Ludowych, występują na licznych przeglądach folklorystycznych. Dekalog polskości spod znaku Rodło. Regionalny Zespół Pieśni i tańca im. Tomasza Spychały, istniejący już - 100 lat, zagrał, zaśpiewał i pokazał się.... Piękne ludowe stroje, własnoręcznie szyte przez jedną z pań; szerszenki, czerwone kubraki, białe stroje kobiece, z koronkami, krochmalone kamizelki panny młodej, fartuchy, oplecki, kruze, stare zabytkowe wyciągnięte ze skrzyń chusty i koronki po babciach, czarne długie, z sukna, płaszcze męskie, czerwone czapki, spodnie męskie z czerwonymi lampasami. Instrumenty – kozły weselne (z kozim ogonkiem... i lusterkiem...?), skrzypce, klarnety... Dąbrówka Wielkopolska, kiedyś nazywała się Wielka. Ostała się, w nawałnicach historii, jako – wiecznie – polska... W Dąbrówce jest Muzeum, Izba Pamięci.

Kilkugodzinny program artystyczny uświęcający rocznicę 100. lecia powstania Związku Polaków w Niemczech zakończył występ Zuzanny Melcer, jednej z bardzo zdolnych wokalistek śpiewających w Klubie Wojskowym 17. Wielkopolskiej Brygady Zmechanizowanej w Międzyrzeczu.

Prezes Rodziny Rodła Tadeusz Szczyrbak serdecznie podziękował organizatorom wydarzenia. Zostały wręczone pamiątkowe Medale z napisem: „Prawdy Polaków spod znaku Rodła: Jesteśmy Polakami...”

Iwona Wróblak

maj 2022

 

Makroregionalny Konkurs Smyczkowy

W naszej międzyrzeckiej Państwowej Szkole Muzycznej I stopnia - I Makroregionalny Konkurs Smyczkowy... Uczniowie szkół muzycznych z województw: wielkopolskiego, zachodniopomorskiego i lubuskiego grają na instrumentach smyczkowych. Dzięki profesjonalnej opiece pedagogów, i swoim zdolnościom, mimo młodego wieku już bardzo wiele umieją... Jak powiedział przewodniczący Jury prof. Marcin Murawski - robią to, co kochają. Było dla nie ogromną przyjemnością słuchać gry tych bardzo młodych muzyków, którzy w przyszłości może będą występować na scenach polskich i nie tylko. Tak wiele młodych talentów uczy się gry na instrumentach w naszych szkołach muzycznych...

I Makroregionalny Konkurs Smyczkowy im. legendarnej skrzypaczki Wandy, i jej brata, Kazimierza Wiłkomirskich – mamy nadzieję, że będą, w Międzyrzeczu, następne koncerty... W konkursie wzięło udział 37. uczniów z 12. szkół muzycznych I stopnia z Gorzowa Wlkp., Krosna Odrzańskiego, Międzyrzecza, Poznania, Słubic, Stargardu, Tarnowa Podgórnego, Wolsztyna, Zielonej Góry oraz Żar.

Komisja w składzie: prof. Marcin Murawski – przewodniczący, mgr Magdalena Bojanowicz, dr Natan Dondalski i mgr Tadeusz Nowak – sekretarz, postanowiła przyznać nagrody następującym wykonawcom:

W grupie I - I miejsce: Maria Lewandowska – skrzypce, II miejsce: Emilia Teszbir – skrzypce, II miejsce: Arianna Paech – wiolonczela, III miejsce: Norbert Gliwa – skrzypce, III miejsce: Bogumiła Fąferko – wiolonczela. Wyróżnienia: Melania Michałowska – skrzypce, Hanna Krzyśków – skrzypce, Marta Tarkowska – skrzypce, Maja Kaptur – wiolonczela, Alicja Juralewicz – skrzypce, Ewa Gałęzka – wiolonczela.

W Grupie II - I miejsce: Marta Kanarek – skrzypce, II miejsce: Maja Dubkiewicz – wiolonczela, III miejsce: Blanka Stetner – altówka. Wyróżnienia: Lena Wojtkowiak – skrzypce, Barbara Rzeszut – skrzypce.

W Grupie III - I miejsce: Liwia Gągała – skrzypce. Jury przyznało Liwii nagrodę Grand Prix Marii Lewandowskiej – skrzypce. Przyznano także Nagrodę Specjalną pani Izabeli Serpiny Starszego Wizytatora CEA Regionu Lubuskiego - „Osobowość Muzyczna”, którą otrzymała Bogumiła Fąferko – wiolonczela.

Za wyróżniający akompaniament Jury nagrodziło pianistów: mgr Ekaterinę Matokh, mgr Elżbietę Zakrzewską, mgr Agnieszkę Krzyśków, mgr Wojciecha Pruszyńskiego. Za przygotowanie uczniów zostali wyróżnieni nauczyciele: mgr Katarzyna Winkiewicz-Więcław, mgr Agnieszka Wenda, mgr Krzysztof Kowalik i mgr Kamila Marchlewicz.

Dziękując za udział w przygotowaniach i koncercie gościom, Jury, nauczycielom, pracownikom Szkoły, dyrektor PSM w Międzyrzeczu Małgorzata Telega-Nowakowska przypomniała słowa wielkiego greckiego filozofa Platona, że „Muzyka to dusza wszechświata, skrzydła umysłu, lot wyobraźni i wszelkie życie.”

Iwona Wróblak

maj 2022

 

Szkoła Muzyczna jest fajnym doświadczeniem...

Jak wygląda egzamin do PSM? Na telebimie opowiada jedna z uczennic; - trzeba na przykład zaśpiewać... Szkoła Muzyczna jest fajnym doświadczeniem...

Sporo osób jest w auli Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia w Międzyrzeczu. Dużo dzieci, z rodzicami, opiekunami. I to nie tylko ci – jak mówi dyrektorka Małgorzata Telega – Nowakowska – którzy byli na plantach w czasie niedawnej plenerowej prezentacji uczniów Szkoły. Są rodziny z dziećmi, najmniejsze w wózku ma kilka miesięcy... Bo z muzyką, i atmosferą auli szkolnej, trzeba się od małego osłuchać... Otwarty dzień w PSM.

Jak dalej będzie przebiegać nauka (Czy dziecko da radę...? Rytmika, kształcenie słuchu, teoria, historia muzyki, instrument główny, i dodatkowy, na który można się potem zapisać.. 45 minut 3 razy w tygodniu...

Na podwyższeniu w auli – fortepian. Za pulpitami zasiada kwartet akordeonowy, nauczycielką tej klasy, od 30 lat, jest Alina Plebanek. Akordeon składa się z miecha, klawiatury i basów...

Pokażemy to, co najlepsze dla uczniów, i muzykę... Bartłomiej Górski, młody nauczyciel klasy gitary klasycznej – na tym instrumencie, stosunkowo niedrogim dla przeciętnej kieszeni, dosyć szybko można się nauczyć grać. Gra na gitarze sprawia dużo przyjemności. Ilustracją do słów nauczyciela jest występ solo Mikołaja, ucznia pierwszej klasy Szkoły. Zobaczymy też inne dzieci z pierwszych klas, które mimo tylko roku nauki całkiem dobrze sobie radzą w grze na instrumentach. Wiolonczelistka Maja grała nam z akompaniamentem fortepianu pani Ekateriny Matokh. Z fortepianu można wydobyć dużo uczuć, i miłości... Mała Lena gra J.S.Bacha.

Hania – potrzebne są chęci, starania, praca i systematyczność. Amelka – na

skrzypcach... Ten instrument smyczkowy wymaga dobrego słuchu. Jego brzmienie przypomina śpiew ludzki, gra na nim jest... kolorowa. Pudło skrzypiec, puste w środku, jest zrobione z drewna, zajmują się tym lutownicy. Struny skrzypiec robi się z włosów z końskiego ogona, ciało skrzypiec ma wcięcie jak ludzkie. Sercem skrzypiec jest główka w kształcie ślimaka.

Klarnet to instrument dęty drewniany, kiedyś instrumenty dęte były produkowane ze starego drewna z mokradeł. Klarnet składa się ze stroiczka, czary głosowej, dolnej i górnej części instrumentu, baryłki, ligaturki i ustniczka. Gry na klarnecie, saksofonie, uczy Czesław Nowakowski. Julianna gra na flecie, ten współczesny, inaczej niż kiedyś, jest całkowicie z metalu. We flecie można się zakochać... To jeden z najstarszych instrumentów na świecie. Ważna jest tu praca przepony.

Od roku działa w naszej PSM klasa perkusji. W auli prezentowane są kotły, nowy nabytek Szkoły. Wysoko na stryszku budynku jest spektrum instrumentów perkusyjnych, m.in. marimba, ksylofon itp. Adam – uczeń klasy perkusji: zestaw perkusyjny składa się z elementów: bęben basowy, z pedałem pojedynczym lub podwójnym, floor tom czyli kocioł, hi-hat czyli dwa równolegle stykające się ze sobą talerze, talerze crash. Stopa perkusisty wybija stały rytm... W pomieszczeniu są jeszcze dwa ksylofony, wibrafon, dzwonki chromatyczne...

Podsłuchuję, jak Małgorzata Telega - Nowakowska udziela pierwszych lekcji gry na pianinie - … jakbyś paluszkiem gwoździka wbijał w ścianę … we wnętrzu rączki mieszka ślimak, który musi mieć miejsce w domeczku. Dlatego ręka musi być luźna...

Szkoła Muzyczna I stopnia ma charakter szkoły umuzykalniającej, której podstawowym zadaniem jest rozwijanie uzdolnień muzycznych, przygotowanie uczniów do dalszego zawodowego kształcenia muzycznego i aktywnego uczestnictwa w życiu muzycznym.

Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia w Międzyrzeczu jest szkołą artystyczną realizującą program kształcenia muzycznego na poziomie podstawowym w cyklu sześcioletnim dla dzieci, które w danym roku kalendarzowym kończą co najmniej 6 lat oraz nie więcej niż 10 lat, i cyklu czteroletnim dla dzieci, które w danym roku kalendarzowym kończą co najmniej 8 lat oraz nie więcej niż 16 lat.

Wymagane dokumenty: wniosek do Dyrektora PSM I st. wg wzoru obowiązującego w szkole (do pobrania w sekretariacie szkoły lub drogą internetową); zaświadczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia nauki w szkole muzycznej na wybranym instrumencie; w przypadku dzieci, które w danym roku kalendarzowym kończą co najmniej 6 lat – aktualną opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej stwierdzającej jego psychofizyczną dojrzałość do podjęcia nauki szkolnej lub zaświadczenie, że dziecko korzystało z wychowania przedszkolnego w roku szkolnym 2021/2022.

Podstawą przyjęcia kandydata do kształcenia w PSM I st. w Międzyrzeczu jest złożenie w okresie od dnia 1.marca do dnia 14.czerwca 2022 r. wniosku, oraz uzyskanie odpowiedniej ilości punktów podczas badania przydatności kandydata do kształcenia w szkole artystycznej. Badanie przydatności kandydatów w PSM I st. w Międzyrzeczu polega na sprawdzeniu uzdolnień muzycznych, warunków psycho-fizycznych oraz predyspozycji do nauki gry na określonym instrumencie.

Zgłoszenia kandydatów przyjmowane są codziennie w sekretariacie szkoły tel. 95-741-24-44 od poniedziałku do piątku w godzinach od 9. 00 do 16.00, Międzyrzecz, Os. Centrum 10.

Iwona Wróblak

maj 2022