Nie wykluczać – mniej oceniać, więcej akceptować

Katarzyna Muraszow, artystka, malarka, terapeuta pedagogiczny i zajęciowy w Warsztatach Terapii Zajęciowej w Międzyrzeczu, (psycholog, prowadzi szkolenia biznesowe i jest trenerem rozwoju osobistego i biznesowego), pokazuje grupce dzieci, jak się fachowo ozdabia świece... Trzeba najpierw wyciąć wybrany ornament np. z serwetki, nałożyć go na świecę i przykleić strumieniem ciepłego powietrza z suszarki do włosów. Świąteczne ozdoby zrobione ze znalezionych w lesie szyszek, liści, stroiki, są na wystawie E-Olimpiady Rękodzieła Artystyczno-Użytkowego 2023 „Leśny Świat” - cudeńka, pani Katarzyna jest autorką pomysłów na wiele z nich...

Przytulna salka na 3. pięterku, nad Rossmanem, ul. Mieszka I. Zwykle to gabinet psychologa Konrada Gaja, teraz też Punkt Terapeutyczny, który będzie działał od stycznia nowego roku. Miejsce to jeszcze przed świętami stało się namiastką czasu mityczno-terapeutycznego świąt – magicznego tła, które jest okazją do naprawienia rzeczy, które nam, być może, do końca nie wyszły.... Do małego wspólnotowego spotkania, kiedy rodzina wykonuje coś RAZEM, przy okazji rozmawiając, bawiąc się.

Będziemy świątecznie dziergać ten Czas... Na stoliku – w pudełeczkach: sznurek, wstążki, klej, nożyczki, kolorowe serwetki w misie i bałwanki... Musi nam ktoś pokazać, co można z tego zrobić, nie wszystko wiemy, umiemy, nasze dłonie nie były dotąd są dość precyzyjne. Mała Zosia, Ksawery, próbują, wycięty obrazek będzie wdrukowywany... Komu dasz (ozdobioną) świecę jako prezent pod choinkę?

Ewa Olejnik (terapeuta pedagogiczny) asystuje pani Katarzynie, nakłada sobie na głowę rudolfie czerwone różki... Pomaga dzieciom świątecznie Coś przeżyć, czy się do tego mentalnie przygotować. Przez powtarzanie, zwłaszcza te pozytywne, się uczymy. Na przykład tego najważniejszego - bycia w grupie, i samoakceptacji. Ale musi nam ktoś dać tę wolę do nauki, metody, by przezwyciężyć (przecież chwilowe) życiowe trudności.

Przyglądając się pracującym dzieciom rozmawiam z Konradem Gajem, psychologiem, prezesem Fundacji „Nie wykluczaj mnie”. Zajęcia, które prowadzą teraz w Międzyrzeczu (przedtem działali w Poznaniu), to pomoc dzieciom, ich opiekunom. Uzupełnienie roli (psychologicznej) domu – w formie atrakcyjnej dla dzieci zabawy. Pretekstem są przygotowania ozdób choinkowo-świątecznych, mających w polskiej kulturze wciąż tradycyjnie dość duże znaczenie. Przywrócić tej szacownej tradycji jej miejsce, jako czasu, kiedy życzliwość, empatia, jest kulturowo umacniana. Zajęcia prowadzi się w małych grupach po 4-5 osób.

Po dwóch latach zamknięcia pandemicznego nasz uczuciowy świat, czasem mocno, się rozsypał, psycholodzy mają dużo pracy, by na powrót skleić, zwłaszcza dziecięce, psychiki... Ekran zdalnego nauczania nie był w stanie, w ten długi czas izolacji społecznej, zastąpić nauki relacji rówieśniczych-społecznych, może najważniejszego z zadań edukacji szkolnej.

Rozmawiamy z panem Gajem o narastającym problemie przemocy w szkole, teraz także wśród dziewczynek; kiedyś to chłopcy musieli udowadniać swoją dominację w środowisku rówieśniczym, ale, jak myślę, polski model patriarchalnego społeczeństwa się zużywa. Trzeba sprostać wyzwaniom współczesności, przemianom społecznym – psycholodzy, psychiatrzy mają wiele pracy (i bardzo mało etatów w szkołach...).

Jaki jest plan działań Fundacji, co zrobiono? Na przykład interakcja międzypokoleniowa, komunikacja między ludźmi w różnym wieku, słuchanie się nawzajem ludzi o rożnych doświadczeniach życiowych. Artreterapia – ozdrowieńcze spełnianie się w sztuce, twórczości, dzielenie się swoimi osiągnięciami – uznanie innych, i tym samym podnoszenie własnej samooceny. Mniej oceniać, więcej - akceptować różnorodność. Praca z własnymi emocjami – nigdy jej nie dość, bo nie wiadomo, co nas jutro spotka. Działania prospołeczne, półkolonie dla biedniejszych dzieci, uwrażliwienie na świat wokół nas; współpraca ze schroniskami dla zwierząt.

Dzieci – jak mówi pan Konrad, mają szczególny zmysł; radar, który natychmiast zauważa fałsz, zakłamanie, dlatego praca z dziećmi – wiedzą to nauczyciele, wychowawcy, jest trudna, niewymierna, obciążona ponadto nadmierną ilością dokumentów, których wypełnienie ma niewiele wspólnego z dobrem dzieci. Obowiązujący program nauczania jest przeładowany...

Nowinki technologiczne, ulegamy im wszyscy. Ciekawość to naturalna cecha młodego zwłaszcza człowieka, jak ją skanalizować... Psycholog mówi – zwolnić (tempo)... Zaproponować model spędzania czasu inny niż siedzenie wiele godzin przez komputerem czy wpatrywanie się w ekran smartfona, by nie przerodził się w nałóg (ucieczkę...), który leczy się podobnie jak alkoholizm czy narkomanię. Na świecie już się docenia ekonomiczne znaczenie odpoczynku na łonie przyrody – jak powrotu do źródeł naszej pradawnej siły i aktywności.

Fundacja działa obok szkoły, wspiera ją. Realizując cele pedagogiczno-terapeutyczne ma np. pomagać uczyć, w jaki sposób komunikować swe emocje, wyrażać je w akceptowalny społecznie sposób. Przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu dzieci i młodzieży oraz ich rodzin poprzez aktywizację społeczności o charakterze kulturalnym, artystycznym, edukacyjnym, sportowym. Tę wielopoziomową edukację instytucjonalnie potraktować jako projekt na lata.

W programie Fundacji są - konsultacje psychologiczne, psychoterapia, diagnoza pedagogiczna, artreterapia, terapia ręki, rewalidacja indywidualna, trening umiejętności społecznych, poradnictwo i pomoc psychopedagogiczna. Fundacja tworzy i realizuje programy terapeutyczne, edukacyjne, korekcyjne oraz profilaktyczne; powstała z potrzeby niesienia różnorodnych form pomocy, przede wszystkim młodzieży oraz rodzinom, które z różnych przyczyn niezdolne są do przezwyciężania aktualnych życiowych trudności. Terapeuta pedagogiczny Ewa Olejnik (tel. 661 171 272 ewaolejnik.pedagog@gmail.com) i psycholog Konrad Gaj (tel. 661560 696 psycholog@konradgaj.pl) są dostępni... Międzyrzecz Punkt Terapeutyczny na ul. Mieszka I 11/19 - lokale nad Rossmannem.

Iwona Wróblak

grudzień 2023 r.