Sławek Gortych młody pisarz i jego Karkonosze

W Bibliotece Publicznej w Międzyrzeczu kolejne spotkanie z autorem książek, prowadziła je Renata Dyla. Sławomir Gortych (ur. 1997 w Lubaniu) to młody polski pisarz, stomatolog z wykształcenia. Jest miłośnikiem gór i autorem cyklu powieści „Karkonoska seria kryminalna”. Jego pierwsza powieść „Schronisko, które przestało istnieć”, zdobyła tytuł Książki Roku 2022 w kategorii „Debiut”. Następna książka „Schronisko, które przetrwało”, została Książką Roku 2023 w kategorii „Kryminał, Sensacja, Thriller”. Trzem tomom „Karkonoskiej Serii Kryminalnej” przyznano tytuł „Najlepszej Górskiej Książki Roku” na Festiwalu Literatury Górskiej w Lądku-Zdroju w latach 2023 i 2024. Autor został również uhonorowany „Karkonoską Nagrodą Literacką” przyznawaną przez polsko-niemieckie jury za wybitne osiągnięcia, służące duchowi humanizmu i porozumienia, w dziedzinie literatury, kultury i sztuki Śląska.

W Czytelni Biblioteki Publicznej duża grupa czytelników. Autor budzi sympatię swoją kulturą wypowiedzi, dojrzałością refleksji na temat historii i jej spuścizny, odwagą i otwartością w rozmowach z ludźmi mającymi inne od niego zdanie. Jak myślę, uważa, że upływ dziesięcioleci, nastanie nowego pokolenia tego wymagają, ale też ma znaczenie szacunek dla doświadczeń i przekonań starszych nacji.

Trzecie już pokolenie mieszka na ziemiach tzw. odzyskanych, czyli na mocy traktatowej przyznanych Polsce po wojnie. Babcia i prababcia Gortycha doświadczyły w związku z – przymusowym – przesiedleniem ludności szczególnie ze wschodu, traumy wyrwania ze swoich rodzinnych stron, wymiana ludności, w tym wypędzenia 2. milionów Niemców z ich mieszkań i miejsc, gdzie żyli od pokoleń, była prawie stuprocentowa. Okres tuż powojenny cechował się pełnymi dramatyzmu wydarzeniami dnia codziennego; czasy stacjonowania wojsk radzieckich, potem trudny czas krzepnięcia nowej administracji polskiej. Temat na powieść kryminalną...

Krajobraz karkonowski, Gortycha dom, schronienie, piękne góry, historia miejsc przepleciona starymi legendami, współczesność. Meta-rzeczywistość miejsca, jak symbolizujący Ducha gór przekaz. Charaktery ludzkie – subtelnie zarysowane, i dramaty, małe radości. Sławek czerpie inspiracje z wątków rozmów z ludźmi, których napotyka w swojej pracy, i autobiograficznych. Ze źródeł historycznych wybiera fragmenty, które będą ilustrować wątki powieści. Logika w powieści kryminalnej jest żelazna, przyczynowo-skutkowa, przykłada do nich wielką wagę. Stara się unikać epatowania złem i przemocą, uważa, że są inne środki wyrazu, by przekazać grozę tamtych czasów, ja się z nim zgadzam... Powieść jako taka, też kryminał, ma wymiar społeczny – nie można promować relatywizmu moralnego, zła, to jest niebezpieczne, a skrzywdzonemu człowiekowi należy się szacunek, też na kartach powieści. Kryminał jest szeroko pojętym gatunkiem literatury, może zawierać dobry przekaz, i przemycić w nim można – tak myślę - nieco wiedzy ogólnej. Tematy historii Dolnego Śląska, wysiedleń, wydarzeń z momentów przełomu w przynależności społeczno-państwowej kuszą taką formułą powieści, samo zbieranie materiałów do książki jest intelektualna przygodą.

Sławek Gortych chce napisać książkę dla dzieci, przełożyć traumę dorosłego świata na język dziecięcy. Zadaniem lekarza – Sławek jest lekarzem stomatologiem – jest ulżyć cierpieniom, odczarować traumę przeszłości. Przynieść ulgę egzystencjalną, jako formę wytchnienia w trudzie życia w ciągłym stresie. Swoich czytelników spotyka na szlakach górskich, wędrówka uczy cierpliwości i niepoddawania się. Stawaniu się obywatelami miejsca, gdzie żyjemy.

Iwona Wróblak

grudzień 2024 r.