Wywiad z Paderewskim -  widowisko koncertowe

Na sali widowiskowo – kinowej MOK, przy pełnej widowni, widowisko koncertowe  z okazji 100. rocznicy odzyskania przez Polskę Niepodległości. Spektakl słowno – muzyczny w formie wywiadu przeprowadzonego ongiś przez Mary Lawton. Kanwą będą autentyczne pamiętniki Ignacego Jana Paderewskiego, premiera II Rzeczpospolitej, wybitnego męża stanu i artysty.

Dziennikarka dzwoni do maestra Paderewskiego z komórki, ten odbiera telefon antyczną słuchawką… Dzwoni w sprawie książki, którą o Nim pisze… Rozmowa poprzez pokolenia, w którą włącza się też - pieśniami, autentyczny współczesny raper (Oskar Lepczyński), akompaniuje mu Paderewski, słyszymy takty w (J)jego wykonaniu…

Widowisko jest inscenizowanym życiorysem multimedialnym Paderewskiego. To pretekst, a może powód - pięknego złączenia, porównania, idei narodowo-niepodległościowej, tej sprzed wieku, skutecznie zrealizowanej wtedy, idei którą reprezentował słynny na świecie polski kompozytor, ze współcześnie pojętym wielkim obowiązkiem ojczyźnianym, jak napisał C.K. Norwid; rama czasowa, w niej obywatelska ponadpartyjna wizja idei służbie ojczyzny.

Garść informacji o tej ważnej postaci z naszej historii, felietony filmowe informujące o życiu i twórczości Paderewskiego, o jego koncertach, światowej sławie, jaką zyskał jako pianista, odtwórca muzyki m. in. F. Chopina, także potem kompozytor. Wielu rzeczy (powszechnie) nie wiemy o artyście; grał na wielu instrumentach – skrzypcach, klarnecie, puzonie, był zdolnym muzykiem, który dopiero potem zdobył sławę jako pianista. Uczył się u wielu znanych wtedy, wybitnych nauczycieli. Był filantropem i osobą zaangażowaną w sprawę odzyskania niepodległości przez Polskę. Prowadził bujne życie towarzyskie na salonach w USA i w Europie. Wspierali go, sławni wtedy – aktorka Helena Modrzejewska i pianista Artur Rubinstein. Na przełomie wieków ostatnich była swoista salonowa, polityczna też – moda na Paderewskiego, sale koncertowe na Jego występach były pełne, co kompozytor skrzętnie wykorzystywał dla sprawy polskiej, rozmawiając o tym z poznanymi na swoich koncertach ważnymi postaciami życia politycznego. Z przekonań był narodowym demokratą, ale nie przeszkodziło mu to, by socjalista Józef Piłsudski desygnował go na pierwszego szefa rządu odrodzonej Polski, wtedy rozmawiano ze sobą, mimo odmiennych przekonań…

Piłsudski też tu występuje, z wąsem oczywiście, w szarym legionowym mundurze, wcielił się w niego Andrzej Lajborek. Mówi przedwojenną polszczyzną, z pięknym wileńskim zaśpiewem, opowiada m.in. anegdoty o (zbyt) wielkim wpływie żony premiera  Paderewskiego, czasem zakłócającej obrady sejmowe…

Sceniczna postać Mary Lawton (występuje we współczesnej kreacji), czyli Agnieszka Mazur, cytuje obszerne fragmenty Pamiętników kompozytora. Ten (Jakub Czerski) – we fraku, z bujną czupryną, dystyngowany i elegancki dżentelmen przełomu wieków, komentuje wypiski na bieżąco, przeplatając rozmowę granymi przez siebie na żywo kompozycjami Chopina, Paderewskiego…

Piękny spektakl, dużo informacji o sławnym Polaku – Europejczyku, światowcu, i wiele dobrej muzyki klasycznej. Wykonany został Menuet J.I. Paderewskiego, nieco trudną w odbiorze Jego twórczość znamy przeważnie na przykładzie tego utworu, będącego trawestacją twórczości salonowej W.A. Mozarta. Z przyjemnością słuchaliśmy też kilku pieśni, profesjonalnie wykonanych, przez Magdę Stefaniak, grającą rolę divy operowej, z akompaniamentem maestra, być może jednej z wielu wielbicielek kompozytora.

Dużo refleksji, mądrej retrospekcji, wykorzystującej osobę pianisty do subtelnego nawiązania do czasów współczesnych, i pytań o takąż polskość. Mocność i trwałość korzeni naszych, niezwykłe w naszej historii (?) połączenie sztuki, muzyki, i polityki – w służbie dla Ojczyzny… Warte spektaklu, warte wydarzenia muzycznego z okazji Rocznicy 100. Lecia odzyskania Niepodległości.

Iwona Wróblak

listopad 2018