Virtuti przyznane zostanie dzieciom z naszego podwórka

            … Krzyż Virtuti Militari przyznany zostanie wszystkim dzieciom z naszego podwórka – śpiewała mała Kamila Tomysek, jako jedna z występujących w koncercie z okazji 100. Lecia odzyskania niepodległości przez Polskę. Przejmująca pieśń o udziale dzieci w walkach o Polskę. I o tym, że nie powinny one, dzieci, być dopuszczane do okropności zabijania… i patrzenia na śmierć… (Nikt nie chciał, żeby dzieci walczyły, ale też nikt nie umiał ich powstrzymać… Orły sprzedane były, zbyt tanie i zbyt drogie)… (Polska) pieśń o ofiarach cywilnych, o matkach, które próbowały chronić. Także uniwersalne doświadczenie człowieka, we wszystkich wojnach. Wspomnienia dziecięce, które nie powinny mieć miejsca, takie jak – zapamiętane przekazem pokoleń - przerażenie wojną… Kalinka śpiewała na jednej frazie, jednej nucie – przejmujące wysokie crescendo, bardzo dorosły, ludzki dramat, trauma wojenna sprzyja szybkiemu dojrzewaniu, dziećmi wojny jesteśmy wszyscy – poprzez narodowe doświadczenia historii.

Konkurs Pieśni Patriotycznej i Religijnej w wykonaniu dzieci i młodzieży z okolicznych szkół. Przekaz dziecięcy… Dzieci o dzieciach i dorosłych, dla siebie i innych dzieci… O wadze doświadczeń walki w czasach, kiedy Polski nie było. Ku pamięci tych zdarzeń. W 100. Lecie ponownego odzyskania bytu państwowego, wielką rocznicę Polaków, pamięć ta jest zaszczepiana najmłodszemu pokoleniu. Teraz, kiedy cieszymy się z niepodległej Ojczyzny.

            Wrzosy i fiolety na Ołtarzu w kościele św. Wojciecha w Międzyrzeczu. Palące się lamki. Logo głównych organizatorów: „Jedynka Szkoła Podstawowa nr 1 z oddziałami sportowymi”. Gospodarz obiektu ks. kan. Paweł Tokarczuk powitał gości. Chwilę potem zrobił to burmistrz Remigiusz Lorenz. W ławach dzieci i młodzież ze szkół. Biało-czerwone kotyliony wpięte w klapy ubrań.

            Najmłodsze dzieci szkolne zaintonowały Hymn Państwowy. Słyszałam za plecami głośny śpiew dziecięcy w ławach. Wystąpiły ich koleżanki i koledzy, w dwóch grupach wiekowych: klasy IV – VI i w kategorii klas VII – VIII i klasy III gimnazjalnej. Wspomniana Kalina Tomysek („Orzeł biały”), Jaśmina Schindler, Regina Klimaszewska, Julia Jędraszak – z akompaniamentem gitary, Julita Lisiecka, Julia Szymańska, Zuzanna Czapczyk, Jolanta Skoczylas, Bartosz Zimniewicz – wykonał, akompaniując sobie na gitarze, starą „Pieśń Konfederatów Barskich”. Śpiewano znane pieśni, jak „Biały krzyż”, „Dziewczyna z granatem” i inne, starannie wykonane.

            W przerwie obrad Kapituły Konkursowej wystąpił zespół „Via Licis”; dziewczyny z akompaniamentem gitary, mające w repertuarze różne pieśni.

W imieniu jury Komendantka Hufca ZHP Międzyrzecz hm Maria Sobczak-Siuta ogłosiła wyniki Konkursu. W pierwszej grupie klas IV-VI dwa pierwsze równorzędne miejsca zdobyły: Kamila Tomysek i Julia Lisiecka, drugie miejsce – Julia Jędraszak. W drugiej kategorii klas VII-VIII i III gimnazjum – dwa pierwsze miejsca przyznano Julii Szymańskiej i Bartoszowi Zimniewiczowi, drugie miejsce – Reginie Klimaszewskiej. Wszyscy uczestnicy Konkursu Pieśni Patriotycznej i Religijnej z okazji odzyskania przez Polskę niepodległości otrzymali upominki.

Iwona Wróblak

listopad 2018

Wywiad z Paderewskim -  widowisko koncertowe

Na sali widowiskowo – kinowej MOK, przy pełnej widowni, widowisko koncertowe  z okazji 100. rocznicy odzyskania przez Polskę Niepodległości. Spektakl słowno – muzyczny w formie wywiadu przeprowadzonego ongiś przez Mary Lawton. Kanwą będą autentyczne pamiętniki Ignacego Jana Paderewskiego, premiera II Rzeczpospolitej, wybitnego męża stanu i artysty.

Dziennikarka dzwoni do maestra Paderewskiego z komórki, ten odbiera telefon antyczną słuchawką… Dzwoni w sprawie książki, którą o Nim pisze… Rozmowa poprzez pokolenia, w którą włącza się też - pieśniami, autentyczny współczesny raper (Oskar Lepczyński), akompaniuje mu Paderewski, słyszymy takty w (J)jego wykonaniu…

Widowisko jest inscenizowanym życiorysem multimedialnym Paderewskiego. To pretekst, a może powód - pięknego złączenia, porównania, idei narodowo-niepodległościowej, tej sprzed wieku, skutecznie zrealizowanej wtedy, idei którą reprezentował słynny na świecie polski kompozytor, ze współcześnie pojętym wielkim obowiązkiem ojczyźnianym, jak napisał C.K. Norwid; rama czasowa, w niej obywatelska ponadpartyjna wizja idei służbie ojczyzny.

Garść informacji o tej ważnej postaci z naszej historii, felietony filmowe informujące o życiu i twórczości Paderewskiego, o jego koncertach, światowej sławie, jaką zyskał jako pianista, odtwórca muzyki m. in. F. Chopina, także potem kompozytor. Wielu rzeczy (powszechnie) nie wiemy o artyście; grał na wielu instrumentach – skrzypcach, klarnecie, puzonie, był zdolnym muzykiem, który dopiero potem zdobył sławę jako pianista. Uczył się u wielu znanych wtedy, wybitnych nauczycieli. Był filantropem i osobą zaangażowaną w sprawę odzyskania niepodległości przez Polskę. Prowadził bujne życie towarzyskie na salonach w USA i w Europie. Wspierali go, sławni wtedy – aktorka Helena Modrzejewska i pianista Artur Rubinstein. Na przełomie wieków ostatnich była swoista salonowa, polityczna też – moda na Paderewskiego, sale koncertowe na Jego występach były pełne, co kompozytor skrzętnie wykorzystywał dla sprawy polskiej, rozmawiając o tym z poznanymi na swoich koncertach ważnymi postaciami życia politycznego. Z przekonań był narodowym demokratą, ale nie przeszkodziło mu to, by socjalista Józef Piłsudski desygnował go na pierwszego szefa rządu odrodzonej Polski, wtedy rozmawiano ze sobą, mimo odmiennych przekonań…

Piłsudski też tu występuje, z wąsem oczywiście, w szarym legionowym mundurze, wcielił się w niego Andrzej Lajborek. Mówi przedwojenną polszczyzną, z pięknym wileńskim zaśpiewem, opowiada m.in. anegdoty o (zbyt) wielkim wpływie żony premiera  Paderewskiego, czasem zakłócającej obrady sejmowe…

Sceniczna postać Mary Lawton (występuje we współczesnej kreacji), czyli Agnieszka Mazur, cytuje obszerne fragmenty Pamiętników kompozytora. Ten (Jakub Czerski) – we fraku, z bujną czupryną, dystyngowany i elegancki dżentelmen przełomu wieków, komentuje wypiski na bieżąco, przeplatając rozmowę granymi przez siebie na żywo kompozycjami Chopina, Paderewskiego…

Piękny spektakl, dużo informacji o sławnym Polaku – Europejczyku, światowcu, i wiele dobrej muzyki klasycznej. Wykonany został Menuet J.I. Paderewskiego, nieco trudną w odbiorze Jego twórczość znamy przeważnie na przykładzie tego utworu, będącego trawestacją twórczości salonowej W.A. Mozarta. Z przyjemnością słuchaliśmy też kilku pieśni, profesjonalnie wykonanych, przez Magdę Stefaniak, grającą rolę divy operowej, z akompaniamentem maestra, być może jednej z wielu wielbicielek kompozytora.

Dużo refleksji, mądrej retrospekcji, wykorzystującej osobę pianisty do subtelnego nawiązania do czasów współczesnych, i pytań o takąż polskość. Mocność i trwałość korzeni naszych, niezwykłe w naszej historii (?) połączenie sztuki, muzyki, i polityki – w służbie dla Ojczyzny… Warte spektaklu, warte wydarzenia muzycznego z okazji Rocznicy 100. Lecia odzyskania Niepodległości.

Iwona Wróblak

listopad 2018

Wieczornica Niepodległościowa

            Nastrojowe, rozświetlone palącymi się zniczami wnętrze kościoła p.w. św. Jana Chrzciciela. Pod sufitem dzisiaj Godło Narodowe, Flagi Państwowe. Wieczornicę z okazji zbliżającej się Rocznicy 100. Lecia odzyskania Niepodległości przez Polskę przygotowały dzieci i młodzież z parafii św. Jana, ten montaż poetycko - muzyczny opracowała Teresa Flisikowska.

            Biało–czerwone kotyliony wpięte w płaszcze i kurtki występujących. Czym jest Ojczyzna?... Gdzie jest miejsce człowieka na (Z)ziemi? Pytania w pismach i esejach odmieniane na przestrzeni wieków w wielu deklinacjach. Zajmowali się nimi nasi przodkowie, dzisiaj też temat jest wyzwaniem dla współczesnych przemyśleń. Piękne, starannie wybrane strofy poezji. Proza, mowa wiązana wiodła nas przez wieki szlakiem królów, poetów i działaczy społecznych. Osób konsekrowanych. O wolność walczyli patrioci, przelewano krew. Piękne strofy C.K. Norwida o ojczyźnie. Pochód cieni, wielkich herosów z przeszłości – aż do przełomu wieków XIX i XX. Ich portrety towarzyszą nam w słuchaniu montażu poezji i muzyki.

            Recytacje przetykane są piosenkami, piękne dziewczęce głosy, dobra dykcja recytujących. Kilka podstawowych faktów z historii nowej. Rada Regencyjna 11.11. 1918 r. przekazuje władzę Józefowi Piłsudskiemu…

Rok 1939. Wrzesień. Podczas II Wojny Światowej ponosi straty ludność cywilna, mają miejsce wywózki ludności ze wschodnich regionów na Sybir. Młodzi żołnierze Armii Krajowej walczą na frontach. Harcerze z „Szarych Szeregów” giną w Powstaniu Warszawskim. Rok 1989 - wolne wybory, powtórne odzyskanie niepodległości.

            1. Listopada jest dniem szczególnym. Opłakujemy bliskich, a także wspominamy tych, którzy zginęli walcząc za sprawę narodową. Pamiętamy o Nich. Należy wykorzystać czas nam dany w tym istnieniu. Patrząc na pożółkłe fotografie przodków – czyńmy dobro, by nie tracić czasu nam danego w tym istnieniu. Piękny wiersz ks. J. Twardowskiego „Śpieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą…”, jest śpiewany, deklamowany w całości.

Refleksje o śmierci i przemijaniu… Jaka jest, i czym jest – dzisiejsza miara patriotyzmu… Pieśń „Nie rzucim ziemi” jest zawsze aktualna, to jeden z nieoficjalnych hymnów polskich. Nasza tożsamość, zakorzenienie w historii, będące niezbędnym elementem życia w przyszłości. Jego łącznikiem.

Iwona Wróblak

listopad 2018

W Drodze do Niepodległości…

            „W drodze do niepodległości…. Kanadyjski przystanek – obóz Kościuszko w Niagara-on-the-Lake (1917-1919)” . Wystawa w Muzeum w Międzyrzeczu i towarzyszący jej wykład dr Anitty Maksymowicz dotyczy nieznanego bliżej – ale istotnego – fragmentu obrazu walki o niepodległość Polski z udziałem Polaków zza oceanu, ich ogromnego osobowego, również finansowego, wysiłku w walce o wspólną Sprawę; Polonia zebrała w latach 1914-1920 16 mln ówczesnych dolarów, co odpowiada sumie dzisiejszych 400 mln dolarów.

            Apogeum wychodźstwa polskiego do Stanów Zjednoczonych Ameryki, do Kanady, miało miejsce w latach 80. i 90 XIX wieku, po klęsce Powstania Styczniowego. Według różnych szacunków liczba naszych rodaków przybyłych na wschodnie wybrzeże Stanów wyniosła od 2 do 4 mln. Polacy organizowali się w związki i stowarzyszenia, działające przy parafiach i szkołach  - Związek Narodu Polski, Zjednoczenie Polskie Rzymsko – Katolickie, Związek Polek i Związek Sokolstwa Polskiego – przeniesiony ze Lwowa, liczący ok. 26 tys. członków na terenie USA, działający początkowo jako organizacja sportowa, później militarna.

            Przełomowym momentem w postępie sprawy odzyskania przez Polaków naszego kraju było orędzie prezydenta USA W. Wilsona z 1917 r. mówiące o tym, że bez istnienia Polski nie będzie bezpiecznego świata. Duży wkład w dzieło nagłośnienia sprawy potrzeby istnienia państwa polskiego wniósł sławny wtedy kompozytor, gwiazda muzycznych scen, pianista Ignacy Padarewski i jego żona Helena. 4. 06.1917 r. ogłoszono dekret o Armii Polskiej we Francji. Oficjalnym przedstawicielem Komitetu Narodowego Polski został Roman Dmowski i Ignacy Padarewski, który dla nowo powstałego polskiego wojska skomponował i napisał tekst do utworu „Hej Orle Biały”. Wielki Polak orędował za swą ojczyzną na salonach politycznych wykorzystując swe liczne znajomości i kontakty, także finansowo wspierał powstanie oddziałów zbrojnych.

            Powstał Obóz Kościuszko, jak go powszechnie zwano wtedy, w miejscu wcześniejszych kampów wojskowych – „Niagara–on the Lake”, w pobliżu jeziora Ontario. Dużą rolę pełniły w nim kobiety Polki, były sanitariuszkami, zajmowały się sprawami gospodarczymi. Rekruci cieszyli się dobrą opinią wśród kanadyjskiej ludności tubylczej. Zawiązywały się przyjaźnie i miłości, na wystawie są wzruszające, cenne dokumenty, będące obecnie w posiadaniu Stowarzyszenia Weteranów Polskich w Ameryce, najstarszej organizacji kombatanckiej. Listy żołnierzy, zdjęcia, liczne fragmenty z prasy lokalnej o życiu polskiego obozu. Obrazy dokumentujące dzień powszedni szkoleń.  

Zainteresowanie wśród emigrantów wstąpieniem do polskiego wojska było bardzo duże. Dowódcą armii został ppłk Artur W’Orr LePan. Przystąpiono do budowy obozu, przedsięwzięcie finansowała Francja i Kanada. 2. marca 1919 r. tzw. Błękitna Armia gen. J. Hallera, licząca ponad 20 tys. ochotników, przybyła do Francji (Legiony marszałka J. Piłsudskiego na ziemiach polskich liczyły 30 tys. żołnierzy), gdzie walczyła u boku aliantów m.in. w Szampanii.

            Projekt – ekspozycję, w ramach obchodów 100. Lecia Odzyskania Niepodległości, przygotowało Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze.

Iwona Wróblak

czerwiec 2018