Les Polysolistes w Paradyżu. Święto śpiewu

Dzień kolejny ośmiodniowego maratonu koncertów w siedzibie Seminarium Duchownego w Paradyżu, Festiwalu „Muzyki w Raju”, który co roku przekształca się w mekkę melomanów muzyki dawnej.

Tym razem, jako pierwszy z dwóch w tym dniu, koncert wokalistów. Gama głosów; zawodowi śpiewacy operowi: Perrine Devillers – sopran, Aline Quentin – alt, Stephen Collardelle – tenor, Marc Mauillon – baryton, Pablo Acosta Martinez – bas. Program, jak napisano, zawierał - Skargi, płacze, lamenty i trochę nadziei…

Język francuski, czy starofrancuski, i łacina, Josquin des Prez (1450/55 – 1521) – krótkie pieśni wykonane przez artystów a,capella: Douleur me bat, Incessament livré suis, Entrée suis, Entré je suis, Guilaume se va chauffer, Mon mary m’a diffamée, Dictez moy bergere, Je ne me puis tenir, N’esse as ung grant dessaisir, Ce povre mendiant / Pauper sum ego, Une musque de Biscaye, La belle se siet: Je ny veultz mary, Si j’ai perdu, Si j’ay perdu

Faulte d’argent, Scaramella, Du mien amant, Mille regretz, Plus nulz regretz, Plusieurs regretz, Se congies prens, Je me complains… Doskonała dykcja. Nieskazitelna akustyka za sprawą architektury wysoko sklepionej katedry Klasztoru Paradyskiego, gdzie dźwięki się kumulują po sklepieniem, uplecione matematycznie w konstrukcje - chmury, opadając łagodnie ku nam, słuchającym, w niebiańskim (rajskim) porządku… obejmuję wzrokiem złociste zdobienia przepysznego barokowego Ołtarza, u którego stóp odbywają się koncerty. Niepowtarzalna jest atmosfera koncertów, których brzmienie muzyczne rozpoznawalne jest w relacjach medialnych.

            Rozmowy muzyczne artystów, wielogłosowe, uzupełniające się, nakładające  - jak dyskurs… Solowe partie wykwitające nagle, chórki dwu i trzy-, czteroosobowe, w konwencji muzyki sakralnej. Pieśni właściwe epoce, z której pochodzą, uchylamy rąbka czasu i wsłuchujemy się w Boskie lamentacje ku Istocie wysokiej – naszym błaganiem, pokorą i uznaniem wielkości ich niebieskiej. Radość i pokora… Etiudy starannie wykonywane, możliwie wierne oryginałom…

            Jak zwykle – i zasłużenie, w Paradyżu - muzycy nagrodzeni zostali rzęsistymi brawami, niewypuszczeni od Ołtarzowej sceny bez bisu… Był przedni. Głos ludzki równy ptakowi. „Śpiew świerszcza”…. Wprawka warsztatowa, również językowa – jedna ze śpiewaczek zapowiedziała utwór w języku polskim…

Polisoliści, doskonały zespół młodych śpiewaków, ich występ był pierwszym tego dnia wydarzeniem. Następnie czekał nas jeszcze drugi koncert, poprzedzony starannym strojeniem klawesynu. Wykonawcy:  Marcus Mohlin – klawesyn. Program: Suity dobrze nastrojone. Kompozytorzy: Johann Sebastian Bach (1685 – 1750) Preludium i Fuga C-dur z cyklu „Das Wohltemperierte Klavier” BWV 870, III Suita angielska g-moll BWV 808, Preludium, Allemande, Courante, Sarabande, Gavotte I, Gavotte II, Gigue, Preludium i Fuga c-moll z cyklu „Das Wohltemperierte Klavier” BWV 847, V Suita francuska G-dur BWV 816 Allemande, Courante, Sarabande, Gavotte, Bourrée, Loure, Gigue. Kolejne minuty wyśmienitej muzyki klawesynowej w mistrzowskim wykonaniu.

            Stała i wierna publiczność zawsze towarzyszy koncertom Paradyskim. Parkingi – obydwa, ten przy Klasztorze i obok, w podwórku, nieodmiennie są pełne. Festiwal wrósł już w krajobraz Ziemi Lubuskiej. Piękny obiekt Zespołu klasztornego w Gościkowie - Paradyżu jest jednym z najcenniejszych zabytków sztuki sakralnej w zachodniej Polsce, to miejsce działalności m.in. Jakuba z Paradyża - wybitnego teologa i filozofa związanego z klasztorem.

Klasztor cysterski, jako bezpośrednią filię opactwa Lehnin w Brandenburgii, ufundował w 1230 r. w swoich dobrach Gastechov wojewoda poznański Mikołaj Bronisz herbu Wieniawa. Zakonnicy nazwali nową siedzibę Paradisus Matris Dei/Paradisus Beatae Mariae Virginis, od czego pochodzi polska nazwa „Paradyż”.  

Ten wczesnogotycki kościół bazylikowy, w obecnym stanie przebudowany w stylu barokowym w 1722 r., z barokowym ołtarzem głównym z 1739 r., można zwiedzać też w dni powszednie. W skład zespołu zabytkowego, w którym mieści się obecnie Seminarium Duchowne, wchodzą obiekty wzniesione z cegły i kamienia: kościół pw. Wniebowzięcia NMP i św. Biskupa Marcina, budynek klasztorny oraz ogrody, które mogą służyć kontemplacji. Obecny kształt kościoła i klasztoru jest wynikiem późnobarokowej przebudowy opartej na pierwotnym założeniu przestrzennym. Zabytek od zamierzchłych czasów pełnił ważną funkcję w burzliwych dziejach zachodnich rubieży Rzeczpospolitej, dzisiaj jest miejscem dla wspaniałej lekcji historii, doskonałym przystankiem dla wycieczek i osób prywatnych, a w sierpniu każdego roku – ponadto, salą koncertową unikalną na naszym ziemiach ze względu na swój charakter i klimat.

Iwona Wróblak

sierpień 2018