Teatrów Dziecięcych Prezentacje

            Dziecięca scena Powiatowych Prezentacji w ramach przeglądów PRO ARTE 2009 gości w auli Szkoły Muzycznej. Młodzi adepci sceny razem ze  swoimi instruktorami przedstawią spektakle, jakie przygotowali w ostatnim czasie.

Trzy zespoły teatralne rywalizować będą o nominację do wojewódzkiego etapu, który będzie w Sulechowie.

            Z Gminnego Ośrodka Kultury w Trzcielu przyjechał „Teatrzyk Mały Nasz” z przedstawieniem pt. „Przygoda Helenki”. Scenariusz: Ewa Sudecka i Ewa Zakrzewska, reżyseria: Genowefa Fietz – Przybyłka, oprac. muz. Ewa Zakrzewska.

- Czytajmy bajki od wiosny do wiosny... Czyli bez przerwy. Bo piękne są i mądre. - Całą prawdę z nich wyciągajmy... Kanon baśni o Czerwonym Kapturku i Wilku. Tytułowa Helenka ma mamę, która jest krawcową. I chorą babcię, której zanosi lekarstwa. Droga przez las jest niebezpieczna, wilk się  czai. Boją się go zwierzęta, ostrzegają dziewczynkę, że też powinna... Ale Helenka musi zanieść chorej babci koszyk, który dała mama. Pewne rzeczy w  życiu trzeba zrobić, mimo że w zaroślach może czaić się symboliczny wilk. Dobre intencje i powinność niesienia pomocy zostanie nagrodzona, pomoże myśliwy, niedobre sytuacje są po to, by wyjść z nich obronną ręką. Zło (Wilk) jest być może wyrzuconym przez ludzi bezdomnym psem, głodnym, godnym współczucia. Ale też zachować trzeba dystans do słów, do osób (Wilków), które wydają się miłe, słów obcych ludzi. Każdy od małego musi na  miarę swoich sił nie poddawać się manipulacjom. Tak przestrzega narrator na końcu bajki.  

            Teatr Szkolny „Ananas” przy S. P. nr 2. w Międzyrzeczu. Scenariusz i reżyseria panie: Hanna Barczewska i Maria Sobczak – Siuta. Spektakl pt. „Kara”.

Kara, przestroga...  Subiektywnie się je postrzega, będąc dzieckiem... Po co się je stosuje? Są materiałem, doświadczeniami życia... Kiedy i czy doceni wartość dobrej rady, nie od początku nam miłej? W jakich sytuacjach mogą stać się... nagrodą? Może przybywając z innej planety (Karon w konstelacji Aldebizon). Wkomponowanie się w społeczność wymaga przyjęcia i przestrzegania norm obyczajowych i społecznych, bo one dadzą poczucie bezpieczeństwa, zmniejszą alienację, na którą po części, w wyniku wykształcania się społeczeństwa obywatelskiego, elastycznego, mobilnego, dokonującego nieustannych wyborów swoich zachowań, jesteśmy skazani. Szkolna klasa to taka mini grupa społeczna, pierwsza nasza na drodze do  socjalizacji w społeczeństwie. Sprawdzamy tam, ugruntowujemy swoje poczucie wartości, doznajemy uczuć przyjaźni, uczymy się asertywności, werbalizowania swoich pragnień. Wyznaczamy intymne granice między nami i innymi ludźmi.

Nałożoną „karą” dla dzieci istot z odległej galaktyki ma być ich pobyt na Ziemi. Ich wychowawcy uznali, że powinni tu nieco pobyć... Czy nasza planeta nauczy ich czegoś? Lądują na szkolnym boisku. Dla ziemskich dzieci do okazja do poznania przybyszów. Ludyczna współczesna bajka jest o tym. Ciągle o tym samym, o czym pisali przed wiekami bajarze. O eksploracji ciekawych świata otwartych dziecięcych umysłach. Chłonnych nowych informacji, nowych wrażeń. Skorych do zawierania przyjaźni, nawet z kosmitami z konstelacji Aldebizon. Przybyszom, chociaż z natury rzeczy są tak różni od  ziemskich istot, spodobają się nasze ewolucyjnie wykształcone zasady społeczne, i konkretne osoby, bo te są zwyczajnie sympatyczne. Ale to efekt i –  mówiąc „kosmicznym” językiem - produkt wielu setek tysięcy lat ludzkiej cywilizacji. Jest – w spektaklu – ten produkt aprobowany przez galaktyczną społeczność, bo „kara” pobytu na innej planecie, tym samym mającej ( w oczach małych kosmitów) być dolegliwą, w rzeczywistości nie wyda im się taką.

To w nawiązaniu do gier komputerowych, których akcja tak często umieszczana jest daleko poza naszą strefą grawitacji. Oczy teleskopów, techniki czytania danych są coraz doskonalsze. Nic, wydaje się, nie zastopuje postępu naukowego, który wtłacza się też do bajek dziecięcych. Pozostaje tylko dostosować to nowe narzędzie, tak naprawdę gadżet jak inne, do przemycania ważnych edukacyjnie i wychowawczo treści i przesłań, co panie H.  Barczewska i M. Sobczak – Siuta robią.

            Zespół Teatralny z Gimnazjum w Pszczewie. Reżyseria Urszula Skarżyńska, scenariusz – zespół, oprac. muz. Dominik Fryza, oprac. plast. Urszula Skarżyńska. Spektakl pt. „Mój sekret”.

Przejmujące przedstawienie. Sekret jest intymną relacją z życia wewnętrznego młodej dziewczyny z wolna zapadającej na anoreksję. Zgrabnie zrealizowane przedstawienie. Odsłony jak akty stawania się choroby, od której Marta umrze.

Dom. Zajęta sobą matka. Cicha dziewczynka przy stole, której nikt nie przynosi talerza z jedzeniem, z którą nikt nie siedzi przy obiedzie. Smutna dziewczynka. Matka jej nie wspiera. Na pierwszym planie sceny telefon trzymany przez Matkę, pierwszoplanowość rozmowy z innymi osobami. O  dziecku mówi się tu w trzeciej osobie.

Ojciec nieobecny. Świeczka urodzinowa zapalona, to jedyny towarzysz Marty w czasie kolejnych świąt – dat jej urodzenia. Tort, jak najbardziej prawdziwy sceniczny gadżet, ten musi dorastająca dziewczyna jeść sama. I jeszcze jeden element scenografii. Lustro. Jak bardzo anorektyczna Marta nienawidzi siebie, w prawdziwym - jak krem w torcie - geście rzuca w odbicie siebie, lustrzane właśnie, garście tego tortu urodzinowego. Zimne w dotyku lustro, duże-wielkie, jak świat obcy, który rozbije ją, gdy wyfrunie z niego jak każdy młody ptak, ale ona nie jest nauczona latać... A Matka? Cóż... ściera to Wołanie Córki, tę jej mowę, krzyk, jak brud z tafli lustra domowego. Dla niej lustro nie ma nic z symboliki – o niej nie wie, bo nie rozmawia ze swoim dzieckiem, pewnie jest do przeglądania się w swojej egotyczności. Niechlujna jest Ona Marta, ta dziewczyna (jej dziecko), nieczyściutka, znowu uderza nas widzów, że Matka mówi o Niej – w Trzeciej osobie, bez imienia... 

Zimny świat Domu rodzinnego. Głuchy, niemowny. Aktorka też niewiele mówi. Jak jej wymyślona Towarzyszka, młodsze ego. Dzięki milczeniu Towarzyszki świat Marty coraz bardziej się zacieśnia, choroba spowija ją. Ta towarzyszka to może anoreksja, chociaż nie tylko. Ona się chowa, kiedy w  świat Marty wchodzą koleżanki z klasy, kiedy świat normalnieje... Pozornie. – Co, oni w domu ja głodzą? - śmieją się dziewczyny z jej chudości. Jej  pragnienie bycia lepszą i bez winy, czyli niejedzącą za wiele przynosi odwrotny skutek. Nie doznaje szacunku od rówieśniczek, nie staje się Osobą. Ważną rolę współtworzącą przedstawienie gra Joanna Molik, akcentująca dramaturgię losów Marty kilkuwierszową muzyczną (z repertuaru Kayi) ilustracją, inwokacją: bal mój życie/dziękuję ci/trudno kochać/lecz trudniej jest nie kochać/wcale jest. Joasia (bardzo dobrze) śpiewa po kilkakroć tę frazę.

W świecie scenicznej Marty jest coraz gorzej. Towarzyszka rozpyla nad jej światem biały złowrogi dym, który sprawia, że urodzinowi goście zamierają w  bezruchu. Oplata na dobre szczupłe ciało Marty symboliczną nicią, polecenia wydane sobie – każe sobie umrzeć – będą konsekwentnie spełniane... Walczy jeszcze trochę z milczącą Przyjaciółką, ale nie ma wiele sił. Bardziej nienawidzi siebie, niż czegokolwiek, więc Odchodzi. Prezenty świąteczne dostaje dopiero po śmierci, od czarno ubranych gości.

            Anoreksja to choroba duszy i psychiki, trudno się ją leczy. Młodzież - jej koleżanki i koledzy, ubierają żałobne stroje, one, te stroje, są – myślę – optymistycznym akcentem przedstawienia. Zapłacić trzeba ogromną nieraz cenę za wiedzę wynikającą z naocznego doświadczenia, w tym wypadku cenę śmierci młodej dziewczyny, ich koleżanki. Matki – to dla nas dorosłych straszne, jak zauważam, nie ma na pogrzebie...

            Nagrodę w postaci nominacji na wojewódzki etap przeglądów teatralnych PRO ARTE 2009 dostał Teatr Szkolny „Ananas” z S. P. nr 2 w  Międzyrzeczu i Zespół Teatralny w Pszczewie. Jury wyróżniło spektakl „Teatrzyku” z Trzciela.

Iwona Wróblak

czerwiec 2009