Grupy Kolędnicze i Jasełkowe – spektakle teatralne

            Sala widowiskowo – kinowa MOK. W Spotkaniach Grup Kolędniczych i Jasełkowych PRO ARTE 2012 wzięło udział 5 zespołów. Obrzędy jasełkowe były pretekstem, by pokazać różnorodne widowiska teatralne związane z tymi obyczajami. Spektakle na obrzeżach tradycji i obyczajowości, z  nutką refleksji, filozofii i historiozofii.

            Jako pierwszy wystąpił Zespół Kolędników z Gimnazjum Nr 1 im. Adama Mickiewicza w Międzyrzeczu. Opiekunem zespołu jest Renata Marcinkowska, scenariusz i reżyseria – Renata Marcinkowska i Ewelina Bieługa, opracowanie plastyczne – Joanna Kozakiewicz. To poznawczy spektakl. Dużo ciekawych informacji uzyskujemy od lektora, który opowiada o sensie słowa wigilia, który znaczy – oczekiwanie. Jasło to żłób bydlęcy w stajni, jasełka są obyczajem świata chrześcijańskiego. Przekazane nam przez przodków obyczaje nieuchronnie podlegają weryfikacji. Jak dzisiaj rozumiemy misję aniołów – wysłanników? Przemienieni w dziennikarzy sami sprawdzają, jak rozumieją dzisiaj osoby, które przyznają się do związków z chrześcijaństwem, znaczenie słowa miłość i miłosierdzie. Ile pierwotnej duchowości zostało w chrześcijanach w porównaniu z ich przodkami?

            Doczesność króluje na ziemi nawet w tym świątecznym dniu. Wigilia, Święta powszechnie kojarzą się z odpoczynkiem i dniami wolnymi od  pracy. Z pierogami i reniferem. Historyczny spis ludności, powód, dla którego biblijni Józef i Maria przybyli do Betlejem, scena bardzo wiele mówiąca o  kondycji ludzkiej. Jedna z osób stojących w kolejce do spisania jest współcześnie żyjącą dziewczyną, która chce zrozumieć istotę Wigilii i narodzin Boga. To ona to staje się narratorem dalszej opowieści. Bóg jest wśród małych i słabych, to prawdziwa chrześcijaństwa Tajemnica Narodzenia Pańskiego, dlatego dla brzemiennej Marii nie było, i nadal nie ma, miejsca w gospodzie.

            Herod jest częścią świata poza chrześcijańskiego. Nie może więc zrozumieć, w jaki sposób mały Jezus może zagrozić starym porządkom, chociaż Trzej Mędrcy – królowie ostrzegają go. Nie pomoże zabicie wszystkich małych dzieci.

Nasze miejsce w Wigilii jest przy małym Jezusie. Kiedy wyciągamy ręce do bliźnich, wtedy Jezus pozwala pokochać siebie poprzez naszą miłość do innych.

            Zespół Edukacyjny w Szkole Podstawowej nr 4 w Międzyrzeczu przedstawił spektakl pt. „Uprowadzenie Świętego Mikołaja”. Reżyseria - Kamila Mokrzycka i Piotr Soja, opracowanie plastyczne - Alicja Błochowicz i Mirosława Drożdżyńska. Uprowadzić Świętego Mikołaja, kiedy wozi dzieciom prezenty, jest oczywiście wielką zbrodnią. Dokonują jej diabły wykorzystując nieuwagę dzieci i ich zainteresowanie przyziemnymi sprawami. W ten sam  sposób zresztą udaje się go dzieciom uwolnić, kiedy Diabły bawią się nowym laptopem. Misja ratowania Mikołaja jest bardzo dramatyczna, na prezent pod choinką czekają dzieci z rodziny pod konkretnym adresem, jeżeli Mikołaj nie dotrze do Kowalskich na Słoneczną 3, będzie to dla nich trauma. Spektakl zrobiony z dużym poczuciem humoru, okraszony piosenkami śpiewanymi przez dzieci.

            Dużo muzyki i śpiewu jest też w następnym spektaklu pt. „Niezmienna radość Bożego Narodzenia” Grupy jasełkowej ze Szkoły Podstawowej z  oddziałami integracyjnymi im. Tadeusza Kusocińskiego w Przytocznej. Scenariusz – Grzegorz Żochowski, reżyseria i opracowanie plastyczne – Anna Kopyść, opracowanie muzyczne – Piotr Barski. Pięknie i czysto śpiewają wychowankowie pana Barskiego – Maciek Korczyński, Julia Gabryelska i  Paulina Lewko. Ta niezmienność Radości polega na rytuale dzielenia się opłatkiem, symbolicznym dobrem, chlebem, radością, miłością, szacunkiem, zainteresowaniem i troską. Dzielenia się wespół z innymi ludźmi, należącymi do różnych epok, kultur i tradycji religijnych. Spotykają się oni na scenie, Żydzi starego obrządku – z nich wywodził się Jezus, służba państwa hrabiów i grupa współczesnej młodzieży. Zwiastowali im Nowinę anioł, więc  przybyli ciekawi intuicyjnie spodziewając się w swoim życiu poważnej zmiany. Otwarci i zawsze gotowi na Dobre Nowiny. Godni zaufania i miłości.

            Muzycznie dzisiaj na scenie. Następny spektakl też jest taki. „Bal wszystkich świętych” Grupy Teatralnej z Gimnazjum im. Św. Floriana w  Trzcielu. Scenariusz – Marek Janas, reżyseria i opracowanie muzyczne – Marek Janas i Anna Spyrka, opracowanie plastyczne – zespół. Życie niebieskie. Anioł Gabriel powoduje spięcie elektryczne między obłokami. Rozmawia z Anielicą. Pozostali tańczą i śpiewają. Zatopieni w niebieskich sprawach nie  rozumieją ludzkiej miłości, a ona przecież jest odmianą, innym wymiarem tej samej cennej wartości naszego rozumienia świata. Bo przecież aniołami także jesteśmy. O ziemskim aspekcie tego uczucia aktorzy nie zapominają, świadczy o tym wybór pieśni i arii (Paulina Kwiatkowska) operowych. Współcześnie następuje niekiedy spłycenie znaczenia Świąt, ale przecież ludzie czują potrzebę kultywowania tradycji i dawnych obyczajów i sacrum jest im tak samo niezbędne jak kiedyś. Aniołowie są, myślę, tylko emanacją, bladą jak ich białe stroje, naszych ziemskich namiętności.

            Piąty spektakl. Teatr żywego planu z elementami pantomimy. Spektakl pt. „Wśród nocnej ciszy… z przymrużeniem oka”. Zespół „O rany Julek” ze  Szkoły Podstawowej im. Mikołaja Kopernika w Pszczewie. Scenariusz na podst. tekstu Kaliny Jerzykowskiej, reżyseria i opracowanie plastyczne – Urszula Skarżyska, opracowanie muzyczne – Dominika Fryza. O szukaniu spektakl. Układaniu mozaiki z wiedzy dostępnej. Szukała Maria z Józefem domu, zatrzymała się tymczasowo w stajence, na 2 tysiące lat. Święte wonności do namaszczania są szukane przez króla. Zjadł je osioł. Dzieci, może niezupełnie świadomie, chcą znaleźć swoje miejsce w obchodach najważniejszego ze świąt. Ktoś za nich zrobił dekoracje. Król Herod jest kupcem, dzisiaj przedstawicielem jakiejś kompany, który kupczy, sprzedaje. Sceny zdaje się niepowiązane jak życie, którego nie ogarniamy, a tym bardziej jego sensu. Ale  mądra nauczycielka chwali dzieci za przygotowanie dekoracji, Sceny. Myślę, że za to, że przyszły je wykonać. Za ich Obecność i Przyjście.

Spektakl dostał nominację na wojewódzki etap przeglądu grup kolędniczych i jasełkowych. Wyróżnienia otrzymały zespoły ze Szkoły Podst. Nr 4 w  Międzyrzeczu, Grupa jasełkowa ze Szkoły Podst. w Przytocznej i grupa Teatralna z Gimnazjum w Trzcielu.

Iwona Wróblak
luty 2012